فرمت AVIF چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟

در دنیای بی‌پایان و همیشه در حال پیشرفت وب، انتخاب فرمت تصویر مناسب اهمیت زیادی دارد. با ظهور فناوری‌های جدید، فرمت‌های مدرن مثل AVIF تحولی چشمگیر برای وب‌سایت‌ها ایجاد کرده‌اند. در این مقاله، با نگاهی موشکافانه، فرمت AVIF را معرفی می‌کنیم، مزایا و معایب آن را بررسی می‌کنیم و آن را با فرمت‌های قدیمی JPEG و PNG مقایسه خواهیم کرد؛ همچنین نقش AVIF در سئو و سرعت سایت و نحوه استفاده عملی آن را یاد می‌گیرید.

تعریف فرمت AVIF

AVIF مخفف AV1 Image File Format است؛ این فرمت بر پایه کدک ویدیویی AV1 ساخته شده و هدف اصلی آن ارائه تصاویری با کیفیت بالا و حجم بسیار کم است.

مفهوم AVIF و ویژگی‌های کلیدی

AVIF پا را از فرمت‌های مدرن دیگر فراتر گذاشته و فشرده‌سازی بسیار بهینه‌ای دارد؛ در عین حال کیفیت و غنای رنگ تصاویر را حفظ می‌کند. این فرمت نه تنها تصاویر را تا حد زیادی سبک می‌کند، بلکه رنگ‌ها را زنده‌تر و شفاف‌تر نمایش می‌دهد و می‌تواند تاثیر مثبتی بر تجربه کاربر و حتی سئوی سایت شما داشته باشد.

  • انعطاف‌پذیری بالا: قابلیت انتخاب بین فشرده‌سازی بسیار زیاد یا کیفیت تقریباً بدون افت.
  • پشتیبانی از کانال آلفا (شفافیت): ساخت تصاویر با پس‌زمینه شفاف با کیفیت عالی.
  • طیف رنگی گسترده تا ۱۲ بیت و HDR: نمایش رنگ‌ها با دقت و عمق بیشتر نسبت به JPEG و PNG.
  • پشتیبانی از انیمیشن: مانند GIF، اما با حجم بسیار کمتر و کیفیت بالاتر.

ارتباط AVIF با سئو و سرعت سایت

سرعت بارگذاری سایت یکی از فاکتورهای کلیدی سئو است. AVIF با کاهش حجم تصاویر حتی تا نصف یا کمتر نسبت به JPEG و PNG، موجب افزایش چشمگیر سرعت بارگذاری می‌شود و این موضوع هم برای کاربران و هم برای موتورهای جستجو بسیار حیاتی است.

هر میلی‌ثانیه تاخیر در بارگذاری می‌تواند بر رتبه شما در گوگل اثر بگذارد. با استفاده از تصاویر AVIF، سایت شما سریع‌تر لود می‌شود، نرخ پرش کاربران کاهش می‌یابد و گوگل شما را به عنوان سایت بهینه‌تری ایندکس می‌کند.

جدول مقایسه AVIF با JPEG و PNG

ویژگیAVIFJPEGPNG
نوع فشرده‌سازیبا افت و بدون افتبا افتبدون افت
حجم فایل (در کیفیت مشابه)معمولاً بسیار کمترمتوسطبزرگ‌تر
پشتیبانی از شفافیتدارد (کانال آلفا)ندارددارد
پشتیبانی از انیمیشنداردنداردندارد (APNG دارد)
پشتیبانی از HDRدارد (تا ۱۲ بیت)ندارد (محدود به ۸ بیت)ندارد (محدود به ۸ بیت)
کیفیت تصویر (در حجم مشابه)معمولاً بهترخوبعالی (حفظ تمام جزئیات)
پشتیبانی مرورگراکثر مرورگرهای مدرنتقریباً همه مرورگرهاتقریباً همه مرورگرها
موارد استفاده رایجتصاویر وب با تاکید بر حجم کم و کیفیت بالا، تصاویر شفاف، انیمیشن‌های سبکعکس‌های رنگی، تصاویر پیچیده با اولویت حجم کملوگوها، آیکون‌ها، تصاویر با شفافیت، گرافیک‌های خطی

نحوه استفاده از فرمت AVIF در وب

  • ابزارهای آنلاین تبدیل به AVIF: سایت‌هایی مانند Squoosh، CloudConvert و Convertio به سادگی تصاویر شما را به AVIF تبدیل می‌کنند.
  • ابزارهای آفلاین: نرم‌افزارهایی مانند ImageMagick یا افزونه‌های فتوشاپ قابلیت تبدیل گروهی به AVIF را دارند.
  • استفاده در سیستم‌های مدیریت محتوا: سیستم‌هایی مثل وردپرس با افزونه‌هایی مانند WebP Express یا Enable AVIF Support به راحتی از تصاویر AVIF پشتیبانی می‌کنند.
نکته مهم: همیشه پیش از بارگذاری تصاویر AVIF در سایت، سازگاری مرورگرها را بررسی کنید و یک فرمت جایگزین مانند WebP یا PNG را به عنوان fallback قرار دهید.

<picture>
  <source srcset="image.avif" type="image/avif">
  <source srcset="image.webp" type="image/webp">
  <img src="image.png" alt="نمونه تصویر">
</picture>
  

پشتیبانی مرورگرها از AVIF

با اینکه AVIF در اکثر مرورگرهای مدرن مثل Chrome، Firefox، Opera و Edge پشتیبانی می‌شود، اما هنوز برخی مرورگرها (مخصوصاً نسخه‌های قدیمی Safari و برخی اپلیکیشن‌های موبایل) پشتیبانی کامل ندارند. پس:

  • قبل از استفاده گسترده، حتماً سایتتان را در مرورگرهای مختلف تست کنید.
  • یک فرمت جایگزین (fallback) مانند PNG یا WebP را برای سازگاری کامل قرار دهید.

آینده فرمت AVIF

فرمت AVIF با توجه به مزایای بی‌رقیب، آینده تصاویر وب را متحول می‌کند. انتظار می‌رود به سرعت به انتخاب اول طراحان و توسعه‌دهندگان تبدیل شود و حتی باعث حذف یا منسوخ شدن مرورگرهایی گردد که از این فرمت پشتیبانی نمی‌کنند. با گسترش پشتیبانی و افزایش ابزارهای تبدیل، AVIF انتخابی هوشمندانه برای بهینه‌سازی سرعت و تجربه کاربری سایت‌ها است.

انتخاب هوشمندانه فرمت تصویر، نه فقط زیبایی و کیفیت، بلکه سرعت، سئو و موفقیت سایت شما را تضمین می‌کند!